Raport Odpowiedzialni za przyszłość – czyli jak wrocławskie firmy realizują działania społeczne
Dzięki badaniom realizowanym przez Stowarzyszenie Klon i Jawor wiele wiemy o różnych aspektach działania sektora pozarządowego, w tym o źródłach finansowania. Ciekawy dla mnie jest fakt, że jedynie 6% budżetu sektora pochodzi z szeroko pojętej współpracy NGO z biznesem.* Ta proporcja właściwie się nie zmienia od kilku lat. Moim zdaniem potencjał na współpracę jest znacznie większy. Dlaczego do niej nie dochodzi? Czy dużo firm angażuje się w działania społeczne? Pewne światło na ten temat rzucają wyniki badania zaangażowania społecznego wrocławskich firm, którego wyniki opisano w raporcie “Odpowiedzialni za przyszłość” opracowanym w październiku 2023 przez Wrocławski Park Technologiczny, Fundację Pro Mathematica i Insight.
Wg raportu, 45 % wrocławskich firm objętych badaniem aktualnie prowadzi działania społeczne, rozumiane jako własny program CSR/ ESG, działalność charytatywna i projekty pro – bono, 15 % firm zrezygnowało z prowadzenia działań społecznych, 19% się do nich przymierza, a 21 % nigdy nie prowadziło i nie planuje.
Przyjrzyjmy się po kolei tym grupom firm.
Firmy prowadzące działania społeczne – głównie duże firmy, które mają własny program lub politykę CSR, angażują się w kilku różnych obszarach w projekty o zasięgu krajowym
Działania społeczne prowadzą przede wszystkim firmy duże (48%), w mniejszym zakresie średnie firmy (26%), małe firmy (15%) i mikroprzedsiębiorstwa (11%).
Najczęstszą motywacją do zaangażowania społecznego tych firm była przede wszystkim bieżąca sytuacja społeczna, ale podkreślenia wymaga, że aż w 28% firm za motywacją stali pracownicy firmy. 57% badanych firm posiada własny program lub politykę CSR. 40% firm budżetuje środki na działania społeczne na podstawie bieżących decyzji, 39% przyznaje je regularnie na podstawie rocznego budżetu a 21% planuje projektowo.
Aż 93% firm realizuje działania społeczne w kilku dziedzinach. Najczęstszym obszarem zaangażowania jest odpowiedź na bieżące potrzeby (np. wojna na Ukrainie), następnie środowisko, zaspokajanie potrzeb lokalnej społeczności i walka z nierównościami społecznymi. 65% realizuje działania o zasięgu krajowym. Najczęściej firmy angazują się w działania proekologiczne 80%, działania na rzecz lokalnej społeczności 70%, sponsoring 59%, wolontariat pracowniczy 57%, a 54% programy dla pracowników.
Firmy, które nie angażują się społecznie – małe firmy, które nie mają zasobów i pomysłu
W działania społeczne nie angażują się przede wszystkim małe firmy (41%), w dużo mniejszym stopniu dotyczy to mikroprzedsiębiorstw (27%) średnich firm (18%) i dużych (14%). Jako główną przyczynę braku zaangażowania wskazywano brak zasobów a także brak pomysłu na działania i korzyści z realizacji działań. Jako obszary potencjalnego zainteresowania firmy te wskazywały środowisko, odpowiedź na bieżące wyzwania oraz obszar zdrowia.
Firmy, które przestały prowadzić działania społeczne – nie miały pomysłu na rozwój działań
Firmy, które przestały prowadzić działania społeczne to przede wszystkim średnie firmy – 40%, dotyczy to także 33% małych i 27% dużych firm. Aż 67% jako przyczynę zaprzestania działań podało brak pomysłu na dalszą formę działań, a 33% – brak korzyści dla firmy z prowadzenia takich działań. Firmy, które zrezygnowały z prowadzenia działań społecznych realizowały je w odpowiedzi na bieżące wyzwania. Może to oznaczać, że działania, które nie są oparte o strategię CSR firmy i są jedynie inspirowane bieżącymi wyzwaniami społecznymi nie przechodzą w długofalowe projekty.
Firmy, które planują zacząć działania społeczne – mają zasoby, ale potrzebują planu i inspiracji
Do rozpoczęcia realizacji działań społecznych przymierzają się przede wszystkim małe i średnie firmy (odpowiednio 30 i 35% ), a także 20% mikroprzedsiębiorstw i 15% dużych firm. Jako przyczyny braku realizacji działań aż 55% wskazało brak zasobów na opracowanie planu takich działań, a 25 % brak pomysłu. Jedynie 5% nie miało zasobów na działania. Jeśli chodzi o obszary zaangażowania, aż 93% wybiera środowisko, 47% zdrowie, a 40% zaspokajanie potrzeb lokalnej społeczności. Na podjęcie decyzji o wprowadzeniu działań społecznych w 70% wpłynęła bieżąca sytuacja społeczna a w 40% pracownicy firmy.
Jakie konkluzje dla NGO?
Biorę dla siebie trzy kluczowe refleksje, które będę stosować w działaniach kierowanych do firm.
- Wychodź z inicjatywą i proponuj wspólne projekty, najlepiej takie, które są związane z działalnością firmy.
Z badań wynika, że firmy często nie mają pomysłu na to, jak dalej prowadzić działania społeczne, albo jak je powiązać z działalnością firmy. I tutaj jest szerokie pole do popisu dla kreatywności i inwencji organizacji pozarządowych, które mogą proponować udział we własnym projekcie albo rozpoczęcie wspólnego działania. Warto przy tym uwzględnić, na ile cel organizacji j i firmy są zbieżne, bo łatwiej razem grać do jednej bramki. - Pokazuj korzyści z zaangażowania społecznego.
Pokazujmy korzyści, jakie ma firma, otoczenie firmy, pracownicy z realizacji działań społecznych. Doceniajmy firmy, które angażują się społecznie. Współpracujmy z firmami odpowiedzialnymi społecznie. Kupujmy produkty i usługi w firmach odpowiedzialnych społecznie. - Angażuj pracowników, bo ich głos ma znaczenie i przekłada się na zaangażowanie firm
Firma to ludzie, którzy funkcjonują także poza firmą, znajdźmy ich, dotrzyjmy do nich z informacją o naszych działaniach, zaangażujmy w nasze działania. Jeśli już pracujesz z firmą, zastanów się, jak mocniej zaangażować pracowników firmy, jako ekspertów, mentorów, wolontariuszy. Taki pracownik może być naszym ambasadorem. A firmy coraz częściej słuchają swoich pracowników i dają i przestrzeń do wyboru inicjatyw, w które firma się zaangażuje.
W tekście odnoszę się do raportu “Odpowiedzialni za przyszłość” opracowanym w październiku 2023 przez Wrocławski Park Technologiczny, Fundację Pro Mathematica i Insight. Cały raport do pobrania dostępny jest tutaj : https://www.odpowiedzialnizaprzyszlosc.pl/
*Raport “Kondycja organizacji pozarządowych 2002-2022”, Stowarzyszenie Klon/ Jawor 2022.